Tác giả: Triệu Bảo Thái Cực Quyền nghiên cứu hiệp hội Quách Đông Bảo
Biên dịch: Mr. Nguyễn Hoàng Quân
Thái Cực Quyền là một loại quyền thuật ưu dị, do tổ tiên ta, trong thì đại võ khí chưa phát triển, tích lũy kinh nghiệm qua thực tiễn sinh hoạt trường kỳ, không ngừng cải tiến & dần dần phát triển, mà lưu truyền đến nay. Trong những năm đầu TK 20, võ thuật là dấu hiệu cho thấy quân sự của quốc gia mạnh hay yếu, cũng là một kỹ năng tiến nhập hoạn đồ hoặc mưu sinh, bí mật bất truyền & định kiến môn hộ rất sâu; TK 20 khoa học phát triển, võ khí phát triển nhất nhật thiên lý, võ thuật trong quân đội nhanh chóng suy thoái, mưu sinh cá nhân cũng biến thành cùng đồ mạt lộ, sự suy thoái này có thể thấy rõ.
Gần 100 năm trở lại đây, khoa học đã mang đến cho con người tiến bộ cao độ về trí năng; phương tiện sinh hoạt & hưởng thụ vật chất, nhưng đồng thời mang tới sự phá hoại & ô màễm môi trường, tăng gia mạn tính bệnh, con người truy cầu trí năng & vật chất của khoa học kỹ thuật, tạo thành tinh thần xa cách & bất an. Trong quá trình nghiên cứu khoa học, quốc gia Âu Mỹ phát hiện võ thuật Đông phương, đặc biệt là Thái Cực Quyền, là phương pháp trị liệu thân tâm rất hiệu quả, chính sự yêu thích phát hiện công năng vận động & nghệ thuật kỹ kích cao độ của nó.
Tiền nhân lưu lại quyền phổ, quyền kinh, quyền luận… tư liệu về Thái Cực Quyền, là tóm lại,t kinh nghiệm tích lũy; cung cấp cho chúng ta những lý luận, bộ sậu & lộ tuyến quý giá để học tập và nghiên cứu Thái Cực Quyền. Sơ học Thái Cực Quyền tất cần nắm vững chính xác lý luận & phương pháp huấn luyện, luyện tập thuần thục quy tắc vận động của nó, dung hội quán thông; từng bước thâm nhập vào mục đích cơ bản của Thái Cực Quyền, chính là lấy kiện thân làm chủ, thân cường thể kiện mới có thể tiến tới phòng thân ngự địch; nó nổi trội hơn các môn quyền thuật khác về nghệ thuật kỹ kích, là trợ lực dẫn dắt học tốt Thái Cực Quyền. Nếu Thái Cực Quyền không có công năng kỹ kích tinh diệu, thì chỉ là kiện thân thao hoặc là khí công mà thôi, nhất định không thể dẫn phát con người hứng thú học tập Thái Cực Quyền.
Kết cấu sảo lược của Hốt lôi giá của Triệu Bảo Thái Cực Quyền là kinh qua đệ tử đắc ý của Trần Thanh Bình tiên sinh là Lý Cảnh Duyên tiên sinh, tinh tâm cải tạo mà thành. Từ đầu tới cuối, mỗi động tác, mỗi chiêu thế đều vận dụng cơ thể “tẩu lập thể viên quyển” hoặc “hồ hình triền chuyển”, khiến “Âm dương”, “Hư thực”, “Khai hợp”, “Khởi lạc”, “Tiến thối, “Tả hữu”, “Thượng hạ”, “nội ngoại”, “Viên phương”, “Khinh trầm”, “Cương nhu”, “Khoái mạn”, “Quyển phóng”, “Chiết điệp”, “Chuyển quan”, các động tác khác hình thành “công chuyển & tự chuyển”. Kết hợp các phương thức nội kình khác nhau, kình biệt súc phát, thành thiết kế dĩ giản ngự phồn, quyển trung sảo quyển, cấu thành nguyên tắc cơ bản của nó. Không chỉ độc đáo tại hình thức vận động, tại nội công cũng có yêu cầu đặc thù.
Đặc sắc của Triệu Bảo Thái Cực Quyền là:
Nhất, chu thân triền ti:
Mỗi chiêu thức, động tác, trừ chân trụ, từ tay đến chân, mỗi một quan tiết đều cần tại thân pháp trung chính & hoàn chỉnh nhất trí, vận hành tẩu quyển triền ti. Mục đích là luyện tập toàn thân hiệp điều nhất trí; cũng chính là luyện tập để đạt thành thủ động chính là thân động, thủ động bộ cũng động. Cũng chính là chỉnh kình của toàn thân thượng hạ, đạt đến yêu cầu của quyền kinh quyền luận “Nhất động vô hữu bất động”. Mà tẩu quyển là toàn thân cần lộ tuyến nhiễu hành. Khi triền ti, phương thức thân thể mỗi một quan tiết, bộ vị tự hành triền nhiễu, cũng như đồng thời tiến hành cũng công chuyển & tự chuyển. Mục đích là trong động tác, cải biến phương hướng lực & biến nghịch thế thành thuận thế, như vậy mỗi động tác chiêu thức đều đầy đủ công năng.
Nhị, linh hoạt xảo diệu:
Trong huấn luyện, đặc biệt nhấn mạnh “Hốt linh kình” & hoạt bộ. “Hốt linh kình” chính là khi ý niệm động, toàn thân nhất trí linh hoạt biến động, do đó không nhấn mạnh ngũ chỉ trảo địa, mà là động tác hoạt bộ, cước bộ tùy biến động của thân mà ứng, như thân, súc, tiến, thối hoặc tại nguyên địa triền chuyển, đều là thủ, thân, nhất trí triền ti. Mục đích là tăng tiến biến thế linh hoạt tính. Trong thực chiến, có thể quản trụ đối lực hạ bàn, dễ dàng tiến bộ sáp đang, thối bức sảo phong; khi phát kình, có thể tiên chiếm trung môn, có thể lợi dụng diện tiếp xúc của đùi đả động đối phương căn bàn. Do năng quán xuyến thủ, thân, bộ tề tiến, lạc bộ phát kình thì, do bộ tiến mà tăng cường bạo phát lực.
Tam, nội ngoại cương nhu đồng luyện:
Bất luận Dương thị hoặc các loại quyền giá khác, cần trước tiên luyện nhu kình sau đó luyện cương kình, hoặc là trước khi tập luyện quyền giá tiên luyện xuân bộ, hoặc là tiên luyện quyền giá tái luyện phát kình, đều cần thời gian rất dài luyện tập nghiên cứu. Thậm chí vô pháp trong thường ngày luyện tập quyền giá, biểu hiện ra các loại hình thức phát kình lực, hốt cao hốt thấp, hốt nhu hốt cương, hốt khoái hốt mạn, mà Triệu Bảo Thái Cực Quyền Hốt lôi giá, là do tiền hiền thấu ngộ Thái Cực Quyền lý & thực chiến dụng pháp, đem các loại tư thức động tác, yêu cầu phương thức luyện tập, như thân pháp xuân bộ, cương nhu phát kình, & đan điền nội kình, dung hợp thành một loại quyền giá, đồng bộ luyện tập. Tại chiêu thức, động tác bất kỳ đều đầy đủ tác dụng & hiệu năng, khiến thời gian thể ngộ, công phu thượng thân được rút ngắn. Chân chính đạt đến yếu chỉ “Ngoại luyện cân cốt bì, nội luyện nhất khẩu khí”.
Tứ, động bộ phát kình:
Tháng 10 năm 1986, nhà xuất bản Đại lục nhân dân thể dục thụ quyền nhà xuất bản Đài loan Thuần nhất, phát hành “Dương thức Thái Cực Quyền thuật chân”. Trong đó, chương thứ III nói về vận dụng yếu lĩnh nội công thôi thủ, khái lược như sau:
Phát kình có hai loại phương pháp:
Một là “Định phát”, cũng là “Tĩnh phát”
Một là “Hoạt phát”, cũng là “Động phát”
Hoạt phát là tiến hành giữa khởi cước & lạc cước; do đó, khó hơn định phát, nhưng uy lực lớn hơn định phát. Hoạt phát & hoạt bộ thôi thủ bất đồng. Cần luyện thuần thục, sau khi nắm vững hoạt bộ thôi thủ, mới có thể hiểu ảo diệu của hoạt phát. Hoạt phát tiến hành khi túc khởi mà cần lạc địa. “Túc tiến nhất thốn; thủ trường nhất xích”, thể hiện uy lực của hoạt phát. Tuy nhiên trong quyền giá thường ngày không có huấn luyện hoạt bộ, thì trong hoạt bộ thôi thủ sẽ không có động tác phản ứng tự nhiên, do đó hoạt bộ quyền đó là cơ bản của hoạt bộ thôi thủ.
Ngũ, tinh trí:
Để đạt được yêu cầu toàn diện của Thái Cực Quyền, cần dĩ giản ngự phồn, trong cũng giản yếu 5 phút 30 giây đến 6 phút quán triệt chấp hành, mỗi một động tác đều cần giảng giải hoàn toàn phù hợp với yếu lĩnh của Thái Cực. Do phương pháp huấn luyện nội ngoại kết hợp, hình thành súc phát kình lực tự nhiên. Do đó, mỗi động tác, mỗi chiêu thức đều yêu cầu toàn thân nội ngoại phối hợp & hoàn chỉnh, thủ, thân, bộ, các quan tiết đều cần tại lộ tuyến tẩu quyển tùy khởi lạc, tự triền ti biến chuyển, tùy thức tiết tiết quán xuyến hoặc tùng khai, lúc này luyện tập các loại súc phát kình khác nhau; khi luyện quyền bất luận cương nhu súc phát đều cần quan tiết tùng hoạt. Do thiết kế hoạt bộ quyền giá, nên không bị hạn chế, tùy theo nơi luyện tập lớn nhỏ mà thân súc tiến thối, tùy nơi mà luyện. Khi tư thức chính xác, thường ngày luyện tập khả khoái khả mạn, khả cao khả đê, khả đại khả tiểu, khả phát kình khả bất phát kình, tùy nhân sở ý, tùy nhân nhu cầu mà hành. Do đó, có thể nói, nó là kinh qua nghiên cứu mà thành tinh trí Thái Cực Quyền giá.
Luyện tập Triệu Bảo Thái Cực Quyền phân thành ba giai đoạn:
- Giai đoạn 1: trước tiên yêu cầu dĩ thủ lĩnh thân, thủ cước nhất trí, thượng hạ tương tùy, bộ tùy thân hoán, trọng điểm tại luyện tập toàn thân hiệp điều nhất trí & tẩu quyển, không quản quyền giá cao thấp, toàn bộ cũng thuần thục đích & chính xác các yếu lĩnh.
- Giai đoạn 2: cầu tiêu chặt chẽ, chuẩn hóa động tác, tùng nhu hóa, viên chuyển hóa & chỉnh kình, đồng thời nâng cao độ khó của động tác , luyện tập biến số dần dần tăng đa mà thức thức thục luyện, thể năng & nại lực diệc dần dần tăng cường, luyện thuần thục trình độ tất cần đạt đến hạ ý thức trạng thái, lúc này yêu cầu tư thức từng bước giảm xuống, dĩ ý vận khí, dĩ khí vận thân, động thì nội ngoại nhất thể, chu thân viên chỉnh, hô hấp phối hợp, khí đạt tứ sao, đạt đáo “Nhất động vô hữu bất động, nhất tĩnh vô hữu bất tĩnh”, giai đoạn này tối trọng yếu, liên quan tới thể hội nội kình.
- Giai đoạn 3: huấn luyện nội kình, trọng điểm tại thủ cước, hung yêu & toàn thân vận dụng nội kình hiệp điều nhất trí chiết điệp kình, chuyển quan kình, hốt linh kình, đạn đẩu kình, thốn kình…, chiêu thức do đại quyển tiệm thu chí tiểu quyển, do mạn tiệm luyện chí khoái, tại phóng trường & súc tiểu, & tương hỗ biến hoán thuận nghịch triền ti, biểu hiện ra cao thấp động tác cương nhu & đạn tính. Yêu cầu tổng thể là, nhất động toàn động, tiết tiết quán xuyến, tương liên bất đoạn, nhất khí a thành; nhất tĩnh vô hữu bất tĩnh, thủ, nhãn, thân, bộ, pháp nhất tề câu đáo, tiết tiết tùng khai, động tác hợp hồ tiêu chuẩn, nội kình đạt tới tứ sao. Khởi thân khinh linh nhu hòa, lạc bộ trầm thực ổn trọng. Tốc độ khoái mạn tương gian, động tác hốt nhu hốt cương, cương nhu tịnh tể. Lập thân trung chính bất thiên, hư thực kiêm bị nói 『 ngoại luyện cân cốt bì, nội luyện nhất khẩu khí 』, cường thân, kỹ kích đồng thời kiêm luyện, đạt đến chu thân nhất gia, tri kỷ công phu tri cơ tri thế.
- Giai đoạn : huấn luyện thôi thủ. Trong luyện tập quyền giá, nội kình đạt đến độ thuần thục nhất định, tức cần luyện tập yếu lĩnh & phương pháp thôi thủ, huấn luyện thể nghiệm làm quen với kình lực của đối phương; vận dụng huấn luyện hàng ngày mà thành thủ, thân, bộ pháp & nội kình súc phát, khi cùng người thôi thủ, ma luyện dĩ tĩnh chế động, dĩ khinh chế trọng, dĩ mạn chế khoái, dĩ nhược chế cường, đồng thời kiểm nghiệm trong quyền thế thân ta khuyết thất mà cải chính, đạt đến công phu đổng kình thể dụng kiêm bị, tri kỷ tri bỉ.
Triệu Bảo Thái Cực Quyền là quyền thuật chính tông, khi học tập cần hứng thú cao độ, nhẫn nại, kiên trì & nghị lực, tuần tự tiệm tiến.
Trần Hâm nói: người ta nói loại quyền nghệ này có yếu quyết đặc biệt, thường thường không cho người ngoài biết. Tôi nói rằng nghệ nay không có gì lắm, tự nhỏ khó đánh tới già. Đánh đến già tự nhiên ngộ, khoát nhiên nhất quán thần lý diệu. Quay đầu nghĩ lại lúc lười biếng, không là tiên tri không thể nói, nói tới không vào lòng ta, ngược lại tâm ta cảm giác đa phiền não. Ngày ngày nói, ngày ngày quên, hữu tâm bất dụng làm sao hiểu? mõi ngày dụng lực tầm, âm dương tiêu triển tự hữu chân. Mỗi ngày chơi với Thái Cực đồ, nhất khai nhất hợp tại thân ta, tuần tự tiệm tiến công phu trường, lâu ngày tự có thể thấy ý vị chân chính. Chỉ cần luyện tập lâu ngày không gián đoạn, thì sẽ thấy viên quang của Thái Cực, ấy là quyết chân chính trong quyền, người tập cần bình tâm suy nghĩ kĩ lưỡng.
Lại nói: ngày nay người học chưa dụng công mà đã muốn có hiệu quả đặc biệt, ít dụng lực mà muốn mau thành, như Khổng Tử nói: Trước tiên cần lao động, sau mới có thu hoạch. Vấn công phu dụng thế nào, tất như Mạnh Tử nói: “Tất hữu sự yên nhi vật chính, tâm vật vong, vật trợ trường dã nhi hậu khả. Lý bất minh, duyên minh sư, lộ bất thanh, phóng lương hữu. Lý minh lộ thanh nhi do vị năng, tái gia chung nhật kiền kiền chi công, tiến nhi bất chỉ, cửu tự đáo”. Vấn: đắc kỷ thì “Tiểu thành thì tam niên, đại thành thì cửu niên, chí cửu niên chi hậu, khả dĩ quan hĩ. Ức chí cửu niên chi hậu, tự nhiên dục bãi không thể, chưng chưng nhật thượng, chung thân vô trụ túc chi địa. Thần thủ phục khởi, bất dịch ngô ngôn hĩ. Tảo tâm giả kỳ miễn chư.
Nếu như sau khi đổng kình, tiếp tục chuyên cần luyện tập, tất sẽ tiến bộ, công phu thượng thân mà dần đạt cảnh giới xảo diệu. Quyền thuật Triệu Bảo Thái Cực thuần phác tinh thực tế nhị, pháp không thần bí, tiền nhân tích lũy kinh nghiệm thực chiến, chọn lọc và cải tiến khiến mọi người đều có thể luyện, mọi người đều có thể được cường thân và kỹ kích võ thuật; nội ngoại hình thể đồng thời đoán luyện, do thân cường thể kiện mà tiến nhập kỹ kích kỹ xảo. Hựu do vu mỗi nhật bất gián đoạn đích vận động, tự nhiên năng giảm hoãn sinh lý cơ năng chi lão hóa, mà kỹ kích thì là do trước thục ( phương pháp ) mà sinh xảo diệu cũng chính là Trần Hâm nói: “Mỗi nhất thế quyền, vãng vãng số thiên ngôn không thể khánh kỳ diệu, nhất kinh hiện thân nói pháp, thậm giác dung dịch, sở nan giả công phu, sở vưu nan giả trường cửu, ngạn hữu viết:”Quyền đả vạn biến, thần lý tự hiện” tín nhiên!
Luyện Thái Cực Quyền đến giai đoạn thần thủ không phải là không có khả năng, chỉ cần chính xác yếu lĩnh, khổ luyện công phu “Tiền nhân tiên hiền chi cho nên công phu tinh trạm mà đạt thần kỳ huyền diệu chi cảnh, là thống hạ thâm công phu, tiên sư vương công tấn nhượng sinh tiền sư huynh đệ kinh thường vấn & tích nhật luyện quyền phương pháp, tòng kỳ vi trung đắc tri, tại kỳ đồng bối trung mỗi nhật khổ luyện tam, tứ thập biến nhật bất gián đoạn giả hào bất vi kỳ, khái cổ mỗi nhật tam thập biến chí thiểu ước nhu tứ chí lục tiểu thì, tại trường kỳ cực độ khổ luyện sở tạo tựu đích công phu phi hiện đại nhân sở năng thể nhận đích [ đương đại lý tiểu long tức là khổ luyện hữu thành đích đại biểu nhân vật ]. Hiện kim công thương xã hội & tích nhật nông nghiệp xã hội đương nhiên bất khả đồng nhật mà ngữ, trí sở luyện công phu & hiệu năng tự nhiên diệc hữu cực đại soa dị. Kim nhật bất luận sở cầu tại bảo kiện cường thân hoặc là truy cầu kỹ kích nghệ thuật, mà nhập môn chi kình tất cần do lão sư khẩu thụ tâm truyền, dĩ miễn ngộ nhập kỳ đồ, hoặc thất kỳ Thái Cực nguyên mạo, nhập môn hậu tức là tự thân thể hội tu luyện đích công phu, mà công phu chi khả dụng & phủ là tại học giả chi nỗ lực & luy tích kinh nghiệm liễu.
